یکی از جذابترین عناوینی که افراد زیادی در کتابهای روانشناسی، صفحات اینترنتی یا فضای مجازی کنجکاوانه دنبال میکنند، راهها و ابزارهایی برای خودشناسی است.
آزمونهای روانشناختی ابزارهایی معتبر هستند که بهمنظور بررسی دقیقتر توانمندیها، استعدادها، ویژگیها شخصیتی، سلامت روان، سبک زندگی، نقاط قوت و ضعفهای احتمالی افراد در زندگی، مورداستفاده قرار میگیرند. آزمونهای روانشناختی میتوانند بهعنوان ابزارهایی معتبر در کنار مصاحبههای تشخیصی در امر تشخیص و برنامهریزی آموزشی/درمانی به شکل مؤثری مورداستفاده قرارگرفته و در راستای خودشکوفایی فردی و جمعی بسیار مفید باشند. این آزمونها بسته به نوع استفادهای که دارند، طبقهبندیهای مختلفی داشته و هر آزمون ممکن است برای بررسی مسئلهای خاص و یا چند موضوع خاص مورداستفاده قرارگیری.
خدمات مورد ارائه در این زمینه:
سنجش هوش، استعداد و قابلیتهای ذهنی و شناختی: بهکارگیری آزمونهایی چون مقیاس هوش وکسلر (برای سنین پیشدبستانی، کودکان و بزرگسالان) مقیاس هوشی استنفورد بینه، آزمون نقاشی و…
ارزیابی شخصیت و آسیبشناسی روانی: استفاده از آزمونها و پرسشنامههای عینی شخصیت مانند MMPI-2، میلون (MCMI-III)، Scl 90-R، ۱۶ عاملی کتل، افسردگی بک، نئو Neo-PI-R()، هوش هیجانی و…
ارزیابی اعمال شناختی، مغزی و عصب روانشناختی: استفاده از ابزارهایی مانند مقیاس هوشی وکسلر کودکان و بزرگسالان، آزمون حافظه و کسلر، دیداری – حرکتی بندر گشتالت و …
ارزیابیهای پیش از ازدواج: آزمون قصههای عشق، جو خانواده، آزمون NEO، آزمون MMPI-2، آزمون 16PF، نیازهای گلاسر، باورهای اشتباه در ازدواج، سبک دلبستگی و…
ارزیابی استعداد و رغبت درزمینهٔ های انتخاب رشته تحصیلی و شغلی: بهکارگیری آزمونهایی چون رغبت سنج هالند، MBTI و …
معرفی برخی از آزمونها:
تست MMPI:
این تست به تشخیص و توصیه رواندرمانگر برای بررسی اختلالات احتمالی و بررسیها جنبههای مختلف شخصیت افراد مورداستفاده قرار میگیرد.
تست MBTI:
این تست توسط مایرز و بریگز، بر اساس تئوری کارل گوستاو یونگ است که برای شناسایی نوع شخصیت، نقاط قوت و اولویتهای افراد طراحیشده است.
تست NEO:
آزمون نئو یا پنج عامل بزرگ شخصیت، بیانگر روانشناسی شخصیتی صفات است. درواقع تست نئو یک تست خودشناسی بسیار دقیق و کامل است. این تست کاربرد بالایی در جلسات رواندرمانی بهمنظور سنجش خودآگاهی، آشنایی با ویژگیهای شخصیتی، مشاوره پیش از ازدواج نیز و شایستگیهای و شغلی دارد.
تست وکسلر WISC:
دکتر دیوید وکسلر هوش را «گنجایش فرد برای درک و فهم و فائق شدن بر محیط اطراف خویش» تعریف می کند و هر سه مقیاس خود را در راستای این تعریف به وجود آورده است. تست وکسلر دربرگیرندهی مجموعهای آزمون برای ارزیابی توانائیهای متفاوت است در ترکیب آنها، گنجایش و توانایی هوش کلی را ارائه میدهد.
تست دیسک DISC:
تست دیسک را اغلب به نام تست خودشناسی DISC میشناسند؛ اما نام درستتر آن مدل رفتارشناسی دیسک است؛ چون برای شناخت الگوی رفتاری انسانها مورداستفاده قرار میگیرد. این تست یکزبان مشترک را ارائه میدهد که افراد میتوانند از آنها برای درک بهتر خود و تطبیق رفتارهای خود با دیگران استفاده کنند.
تست کتل 16PF:
تست کتل یکی از آزمونهای شخصیت شناسی مشهور دنیاست که در زمینههای مختلفی چون استخدام، پیش از ازدواج و همچنین خودشناسی کاربرد دارد.
تست CSI-4 :
پرسشنامهی علائم مرضی کودک، یک مقیاس درجهبندی رفتار نابهنجار است که برای غربال اختلالهای رفتاری و هیجانی کودکان، شامل: کاستی توجه – بیشفعالی، لجبازی و نافرمانی، سلوک، اضطراب فراگیر، هراس مشخص و وحشت، وسواس فکری و عملی، استرس پس از سانحه، تیک حرکتی و صوتی، اسکیزوفرنی، افسردگی اساسی، افسرده خویی، اوتیسم، آسپرگر، هراس اجتماعی، اضطراب جدایی، دفع (بیاختیاری ادرار و مدفوع)، مورداستفادهی متخصصان بالینی قرار میگیرد