چرا قصد ازدواج دارید؟

سوالی که حتماً می بایست قبل از ازدواج از خود بپرسید و برای آن پاسخ درست بیابید.

نویسنده: مریم حاجی کاظم طهرانی/ کارشناسی ارشد روانشناسی خانواده

شما که در آستانه ازدواج هستید؛ آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که “چرا قصد ازدواج دارید؟”. مطمئناً پاسخ به این سوال چرایی می تواند بر چگونگی ازدواج شما اثر بگذارد. هر یک از شما می توانید دلایل متعددی برای ازدواج خود داشته باشید اما گاهی این دلایل برخاسته از سوء تفاهم های شما درباره ازدواج است که بهتر است قبل از ازدواج آنها را زیر ذره بین ببرید و واقع بین باشید.

مسلم است دلایلی که شما برای ازدواجتان مطرح می کنید بر فرآیند تصمیم گیری، ازدواج و نوع روابطتتان در زندگی مشترک بسیار تاثیرگذار است. برخی از این دلایل ناشی از تصورات نادرست شما از ازدواج است. به نظر می رسد آشنایی با این تصورات غیرمنطقی قبل از ازدواج از انتظارات غیرواقعی کاسته و باعث شناخت بهتری در شما می شود.

تصورات و باورهای نادرست درباره ازدواج

ازدواج راهی برای ترمیم مشکلات روحی

گاه افراد به تشویق و توصیه اطرافیان برای درمان مشکلات روانی، عاطفی یا شخصیتی خود به ازدواج پناه می برند. نتایج مطالعات و تجارب بالینی نشان داده؛ ازدواج راه حلی برای بهبودی نیست چرا که اولاً فردی که در اثر مشکلات روحی آسیب هایی را در حیطه نگرشی و ارتباطی خود متحمل شده است، نمی تواند درست انتخاب و تصمیم گیری کند.

ثانیاً ازدواج یک نوع تغییر است و هر نوع تغییری، چه مثبت و چه منفی، استرس زاست و ازدواج به عنوان تغییری مثبت و مهم، فشار روانی زیادی را به بار می آورد که مستلزم سازگاری های جدید است.

ازدواج راهی برای فرار از مشکلات خانوادگی

غالباً افرادی که به منظور فرار از فشارهای خانواده عجولانه تصمیم می گیرند، چشم خود را به روی بسیاری از عدم تفاهم ها و مشکلات می بندند و آنها را جدی تلقی نمی کنند. در واقع این افراد برای زندگی کردن وارد یک رابطه نمی شوند بلکه برای خلاصی از آزار والدین به ازدواجی چه بسا آزاردهنده تر تن می دهند. لذا پس از ازدواج بزودی متوجه می شوند که از چاله ای در آمده و به چاه افتاده اند.

اساس ازدواج فقط و فقط عشق است

عشق لازمه ازدواج موفق است اما کافی نیست. عشق عنصر کلیدی در ازدواج است اما ازدواجی که فقط و فقط بر پایه عشق باشد نوعی تصمیم گیری احساسی است و اصولاً تصمیم گیری های احساسی قابل اعتماد نیستند. به عنوان مثال تصور کنید که آیا عشق به یک رشته ورزشی یا هنری، می تواند الزاماً موفقیت فرد در آن رشته را تضمین کند؟ آیا برای موفقیت همین کافی است؟

عشق مال داستان هاست

وجود جذبه وکشش اولیه لازمه تصمیم گیری برای ازدواج است و ازدواج بدون علاقه و عشق در دراز مدت دردسرساز است. برخی معتقدند علاقه قبل از ازدواج بی معنی است و عشق و علاقه باید بعد از ازدواج شکل بگیرد.

در این رابطه می بایست بین علاقه و عشق تفاوت قائل شویم.

عشق به معنای علاقه شدید و خواستن بی اندازه، توام با شیفتگی نسبت به طرف مقابل است که به احساسات خوشایندی مانند تعلق، لذت و شعف منتهی می شود و مانع دیدن واقعیت می شود ولی علاقه نوعی به دل نشستن است که فرد توانایی قضاوت یعنی دیدن طرف مقابل با امتیازات و ضعف هایش را دارد.

بنابراین می توان گفت عشق قبل از ازدواج تا اندازه زیادی چالش برانگیز است اما علاقمندی مانعی ایجاد نمی کند.

باید با کسی ازدواج کنم که از همه نظر کامل باشد

افرادی که این تفکر را دارند، دنبال یک فرد کامل و تقریباً بی‌عیب و نقص هستند و به این ترتیب بسیاری از فرصت‌های طلایی را از دست می‌دهند. چون همیشه معایبی برای رد کردن طرف مقابل پیدا خواهندکرد. در حالیکه همسر کامل وجود ندارد و اساساً فلسفه ازدواج شروع با حداقل معیارهای لازم و اساسی و تلاش برای رسیدن به حداکثر‌های ایده‌آل (رشد و نمو) است. احتمال موفقیت و خوشبختی در ازدواجی بیشتر خواهد بود که تجانس و تشابه بین زوجین بیشتر باشد و اگر یکی خیلی برتر از دیگری باشد دیر یا زود رابطه دچار مشکل می‌شود.

ازدواج راهی برای جلب رضایت والدین

گاه افراد برای جلب رضایت والدین خود ازدواج می کنند و ملاک ها و معیارهای شخصی خود را نادیده می گیرند که این به معنای نبود ملاک و معیار نیست بلکه همچون آتشی زیر خاکستر است که هر لحظه ممکن است در جریان زندگی مشترک سربرآورد. می توان گفت ازدواج مهمترین تصمیم و انتخاب هر فرد در طی دوره زندگی اش است و مسلماً عواقب این انتخاب قبل از هرکس، گریبانگیر خود فرد است. بنابراین زمانی که فرد خود انتخاب می کند مسئولیت آن را به عهده می گیرد و برای بهسازی آن تلاش می کند.

ازدواج راهی برای التیام رابطه شکست خورده

ممکن است که فرد تصمیم بگیرد که با ازدواج رابطه یا رابطه های شکست خورده خود را التیام دهد که باز هم این نوعی فرار از مشکلات قبلی بدون حل و فصل آنهاست. روانشناسان هم پیامدهای مناسبی را برای چنین ازدواج هایی پیش بینی نمی کنند.

ازدواج راهی برای خوشبختی و سعادتمندی

گاهی افراد انتظارات کمال گرایانه و غیرواقعی از ازدواج دارند چرا که خوشبختی خود را با تکیه بر کس دیگر تعریف کرده اند. این افراد عموماً زمانی که با مشکل مواجه می شوند به جای برخورد منطقی با مشکل و حل مساله، ناامید و سرخورده می شوند و با خود می گویند چه می خواستیم و چه شد!؟

اگر با فلانی ازدواج کنم خوشبخت می شوم ولاغیر

خوشبختی یک احساس درونی هست که به شخص یا شی ءخاصی بستگی ندارد. هنگامی که فرد این خوشبختی را صرفاً به یک شخص گره می زند، پس از ازدواج بزودی متوجه می شودکه اشتباه کرده.

اگر با فرد مذکور ازدواج کند بزودی درمی یابد این فرد نیز همچون دیگران بوده است و صرفاً به خاطر جذابیت و نیازهای عاطفی و جنسی و دسترسی به ایشان ازدواج صورت گرفته است و پس از عادی شدن ارتباط متوجه می شود که خوشبختی فراتر از این فرد خاص بوده است .

اگر با فرد دیگری ازدواج کند هر مشکل و دردسری که درهمه زندگی ها کم و بیش وجود دارند (به اشتباه) به این مسئله ربط می دهد که با فلانی ازدواج نکردمو همیشه به سادگی هر شکستی را در زندگی به عدم وصال به آن فرد خاص نسبت می دهد و از حل منطقی مشکلات سرباز می زنیم .

دوستی قبل از ازدواج تضمین کننده یک ازدواج موفق است

شناختی که دو نفر حین رابطه دوستی بدست می آورند تضمین کننده ازدواج موفق نیست چرا که دوستی و ازدواج از نظر هدف، کیفیت رابطه و انتظارات متفاوتند.

اول با او ازدواج می کنم، بعد او را همانطور که می خواهم تغییر می دهم

برخی افراد به امید تغییر طرف مقابل وارد رابطه می شوند اما واقعیت این است که مسئله کلیدی در ازدواج، پذیرش دیگری با همه معایب و خوبی هایش است و این امر نیازمند انتخاب با چشم باز است. بعلاوه هیچ آدمی قدرت تغییر دیگری را بدون خواست او ندارد. به عبارتی می توان گفت ازدواج انسان سازی نیست بلکه یک انتخاب است.

ازدواج راهی برای رسیدن به راحتی و آسودگی

هر چند یکی از دلایل مثبت ازدواج می تواند رسیدن به آرامش باشد اما منظور از آرامش الزاماً به معنی رفاه، آسایش و راحتی نیست. ازدواج فرآیندی برای رسیدن به تعالی و تکامل است و غالباً برای رسیدن به تکامل باید سختی ها را نیز پذیرفت. به عنوان مثال دانشجویی که به دنبال راحتی و آسایش است نیازی به ادامه تحصیل و تحمل سختی های گوناگون نمی بیند، مگر آنکه برای رسیدن به هدفی والا سختی هایی همچون بی خوابی، گذراندن امتحانات و رفت و آمدهای طولانی را تحمل کند.

شانس فقط یکبار در خانه آدم را می زند

ممکن است افراد با اعتقاد به این باور نادرست در فرآیند تصمیم گیری تحت فشار الزام درونی “شانس” قرار گیرند و بدون تحقیق و بررسی، مشورت و شناخت کافی از طرف مقابل، عجولانه پاسخ مثبت دهند. چه بسا بعدها شکست و حتی مشکلات زندگی ناشی از اهمالکاری و بی مهارتی خود را به گردن تقدیر بیندازند.

قیافه مهم نیست

برخی می گویند قیافه را جدی نگیر چون قیافه عادی می شود. گرچه این باور که اهمیت قیافه و زیبایی در طول زندگی مشترک رنگ می بازد، تا اندازه ای درست است اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که چهره زیبا و جذاب به مرور عادی می شود در حالیکه چنین چیزی در مورد قیافه زشت یا غیرجذاب صدق نمی کند.

معیارهای زیبایی نسبی و شخصی هستند و اگر این ملاک به عنوان تنها ملاک یا مهم ترین ملاک مدنظر قرار گیرد، انتخاب چالش برانگیز است ولی واقعیت این است که زوجین باید تا اندازه ای برای هم جذابیت داشته باشند و ظاهر هم را بپسندند تا به ازدواج با هم رغبت پیدا کنند. اگر قیافه ای از روز اول به اصطلاح به دل فرد نچسبد ممکن است تا آخر احساس ناخوشایندی را با خود یدک بکشد و همواره ناراضی باشد.

ازدواج یعنی اسارت

برخی معتقدند؛ حلقه ازدواج، حلقه اسارت است. در صورتیکه اگر ازدواج بر اساس انتخاب درست صورت گیرد می تواند موجب رشد و خودشکوفایی فرد شود. واقعیت این است که ازدواج با محدودیت ها و تغییراتی همراه است که این امر به معنای اسارت نیست بلکه لازمه پذیرش مسئولیت است.

بنابر این توصیه می شود:

ازدواج را به عنوان درمان دردهای روحی و مشکلات روانی و رفتاری خود نپندارید و حتماً سعی کنید قبل از ازدواج آنها را برطرف کنید.
ازدواج را راهی برای فرار از مشکلات در نظر نگیرید چون جریانی است برای تکامل و هر نوع تکاملی سختی ها و مشکلات خاص خود را داراست.
آگاه باشید که در هر خانواده ای مشکلاتی وجود دارد و شما مسئول اشتباهات آنها نیستید ولی بی شک شما مسئول انتخاب خود هستید و خواهید بود، پس با چشم باز انتخاب کنید.
حرف آخر را خودتان بزنید، اگرچه دیگران ممکن است برای انتخاب به شما توصیه هایی کنند یا تحت فشارتان بگذارند اما انتخاب با شماست. بی تردید در صورت عدم موفقیت شما در ازدواجتان آنها خود را مسئول ازدواج نافرجام شما نمی دانند.
بهتر است دوستی قبل از ازدواج، به صورت آشنایی قبل از ازدواج و تحت نظر خانواده ها و به صورت خواستگاری رسمی صورت بگیرد تا به جای تبادل احساسی و درگیری های عاطفی به مسائل منطقی فرآیند شناخت منجر شود.
خوشبختی به خودی‌خود رخ نمی‌دهد، بلکه ساخته می‌شود. به اندازه انتخاب همسر خوب، تلاش در حفظ آن نیز مهم است.
مطمئن باشید برای ازدواج موفق، عشق هرگز کافی نیست.